Het Vlaams Verkeerscentrum is meer dan de informatiefabriek over het verkeer op de Vlaamse snelwegen. Het is een geoliede machine die niet enkel het drukke verkeer zo goed mogelijk afhandelt, maar ook systematisch de veiligheid voor iedereen onderweg verhoogt. Daarvoor verzamelt, beheert én gebruikt het Verkeerscentrum een enorme massa (realtime) verkeersdata, die worden opgeslagen in de grote server room van zijn datacenter (foto). Patrick Deknudt, teamhoofd Dynamisch Verkeersmanagement, geeft tekst en uitleg.
Mensen kennen het Verkeerscentrum als bron van info over de files, maar dat is lang niet alles wat we doen?
“Klopt. Wij zetten elke dag de enorme hoeveelheid informatie die we realtime verzamelen over het verkeer aan het werk om onze wegen veiliger te maken. Wellicht het meest bekende voorbeeld is het dynamisch verkeersmanagement waarbij we de snelheden op de snelwegen laten variëren in functie van de drukte van het verkeer. Dat zorgt niet enkel voor een betere doorstroming, maar vooral voor meer veiligheid door het vermijden van grote snelheidsverschillen bij files. Die drukte meten we met meer dan 5.000 lussen in het wegdek van de snelwegen.”
Tellussen zijn niet de enige bronnen. Wat brengen we nog in kaart over het verkeer?
“In 2024 breidden we onze verkeersdata uit naar het volledige wegennet. Ook het fietsverkeer langs gewestwegen komt zo scherp in beeld. We tellen inderdaad via tellussen in de weg en in het fietspad, maar we gebruiken ook andere bronnen als OBU-data, dat zijn data van de On Board Units van de vrachtwagens voor de kilometerheffing, analyses van camerabeelden en automatische nummerplaatherkenning of nog data die rechtstreeks uit de voertuigen zelf komen. Zo kennen we het volume, het type en ook de gereden snelheid van het verkeer, en kunnen we ook analyses naar bijvoorbeeld de herkomst en bestemming van het verkeer doen.”
Hoe zetten we die verkeersinformatie dan precies aan het werk om de veiligheid te verhogen?
“Door goed te weten wat er zich afspeelt op het wegennet, kunnen we zeer gericht aanpassingen doen aan de infrastructuur. Ik denk bijvoorbeeld aan een project dat nu enkele jaren loopt en waarbij we ongevallen met impact op het verkeer in de diepte analyseren en reconstrueren via alle mogelijke data om zo bijvoorbeeld ‘hotspots’ te detecteren, plekken waar een patroon van onveilige situaties zich aftekent. Concreet analyseren we camerabeelden, en die analyses leggen we samen met meetgevens over type en snelheid van het verkeer, om zo zicht te krijgen op de oorzaken van de ongevallen. Die info leidt vaak tot aanpassingen van de wegeninfrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan het doortrekken van de witte lijn vanaf de aansluiting met de Antwerpse Ring doorheen de Craeybeckxtunnel om de vele dodehoekongevallen daar tegen te gaan, of de aanpassingen aan signalisatie van bochten in aansluitlussen op knooppunten.”
Het Verkeerscentrum werkt nauw samen met tal van andere organisaties. Hoe?
"We hebben in eerste instantie een permanente samenwerking met de hulpdiensten. Daarnaast werken we samen met een hele reeks onderzoeksinstellingen, zoals de Vlaamse universiteiten en bedrijven actief op het vlak van mobiliteit. Met die partners werkten we de afgelopen 2 jaar bijvoorbeeld samen in het OptiRoutS-project om navigatiediensten in hun routeplanning niet enkel rekening te laten houden met de snelste individuele route, maar ook met de maatschappelijke impact ervan. En er is natuurlijk de afstemming met andere bouwheren zoals Lantis (bouwheer van de Oosterweelverbinnding in Antwerpen) en De Werkvennootschap (bezig met onder meer de heraanleg van de Brusselse ring) voor de inrichting en signalisatie van hun werven en het bijbehorende verkeersmanagement. Om af te sluiten, misschien nog even aanstippen dat ook gemeenten de klok rond bij onze technische controlezaal terechtkunnen om storingen aan de openbare verlichting, dynamische borden of verkeerslichten te melden.”
