Wanneer er in de lucht te hoge concentraties fijn stof worden gemeten, geldt smogalarm en wordt de smogmaatregel van kracht op de Vlaamse snelwegen. Dat betekent dat de toegelaten maximumsnelheid in bepaalde zones tijdelijk verlaagd wordt tot 90 km/u. Zo kan de impact van de luchtverontreiniging beperkt worden, want door minder snel te rijden produceren voertuigen minder schadelijke uitstoot. In de wintermaanden is de kans op hoge concentraties fijn stof in de lucht het grootst. 

De tijdelijk beperkte maximumsnelheid is een algemene maatregel die geldt voor alle voertuigen, dus ook voor elektrische wagens. Omwille van de verkeersveiligheid is het immers belangrijk dat er in het verkeer op de snelweg geen te grote snelheidsverschillen zijn tussen de voertuigen.

De snelheidsverlaging is alleen van toepassing op snelwegen die lopen door dichtbevolkte gebieden. Daar leveren hoge concentraties fijn stof immers het grootste risico op voor de volksgezondheid. De milieu-impact van de smog-maatregel werd bestudeerd door onderzoeksorganisatie VITO, in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij. U vindt hier het eindrapport van die studie.

Als de smogmaatregel wordt toegepast, wordt het publiek de dag ervoor op de hoogte gebracht via de nationale media en de communicatiekanalen van het Vlaams Verkeerscentrum. Het startuur van de tijdelijke snelheidsverlaging worden meegedeeld. Op de autosnelwegen wordt de feitelijke snelheidsverlaging aangegeven via de dynamische signalisatie en op bijkomende vaste signalisatieborden (met als boodschap: "SMOG - 90"). De Federale Wegpolitie voert gerichte snelheidscontroles uit tijdens de periode van het smogalarm.

Zodra de concentraties fijn stof tot een aanvaardbaar peil gedaald zijn, wordt de maatregel opgeheven. Dat gebeurt ‘s ochtends om 6 uur. De snelheidslimiet wordt dan verwijderd van de dynamische borden. De vaste verkeersborden met de smogboodschap naast de snelwegen werden tijdens de voorafgaande nachtelijke uren al omgedraaid en dus uit het zicht gehaald. Het einde van de smogmaatregel wordt ten laatste de avond voordien aangekondigd via de nationale media en de communicatiekanalen van het Vlaams Verkeerscentrum.

Op hun websites informeren de Vlaamse Milieumaatschappij en de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel) over de luchtkwaliteit en de actuele meetwaarden: www.vmm.be/lucht/actuele-luchtkwaliteit en www.irceline.be. Voor meer informatie over milieuvriendelijk rijgedrag: ecoscore.be.