Sinds de coronacrisis leven we in een dinsdag-donderdag-economie, aldus een aantal media. De kantoren zitten op dinsdag en donderdag bomvol, terwijl werknemers op de andere werkdagen massaal kiezen voor telewerk. De di-do-economie komt ook (en vooral) tot uiting op de weg: de verkeersindicatoren van het Verkeerscentrum tonen op dinsdag- en donderdagochtend tegenwoordig aanzienlijk meer file dan vijf jaar geleden. We zetten enkele interessante cijfers op een rijtje.
Het jaarrapport 2023 van het Verkeerscentrum en de verkeersindicatoren van de eerste jaarhelft 2024 bewezen het al: het voorbije en het huidige jaar deden al alle filerecords sneuvelen op de Vlaamse snelwegen. Als we de gemiddelde filezwaarte voor alle Vlaamse snelwegen samen (ofwel: de vermenigvuldiging van de totale filelengte met de duurtijd van de files) vergelijken tussen 2023 en 2019, het laatste jaar voor corona, valt op dat de files op dagniveau nu veel zwaarder zijn. Mei 2024 werd intussen de zwaarste filemaand ooit.
Eerst even kijken naar de avondfiles. Die vallen op alle werkdagen veel zwaarder uit dan 5 jaar geleden. Als we inzoomen op de dagen van de week, vertonen de avondfiles een standvastig beeld doorheen de jaren: de avondfiles zijn het minst zwaar op maandag en groeien stelselmatig aan naarmate de werkweek vordert. Bijgevolg kennen we op vrijdag elke keer weer de zwaarste avondspits van de week (of beter "namiddagspits"). In 2023 was voor alle dagen, werkdagen en weekenddagen, de gemiddelde filezwaarte in de avond hoger dan in 2019.
Het beeld van de ochtendspitsen is meer genuanceerd. Tegenwoordig valt de zwaarste ochtendspits van de week op donderdag, meteen gevolgd door dinsdag. Terwijl in 2019 maandag min of meer vergelijkbaar was met dinsdag en donderdag, is de maandagochtendspits nu aanzienlijk lichter geworden. Op maandag, woensdag en vrijdag zijn de files 's ochtends nu een klein beetje minder zwaar dan in 2019. Vrijdag heeft sowieso de minst zware ochtendspits van de werkweek (maar wel de zwaarste avondspits dus). Op zaterdag is de filezwaarte hoger dan in 2019, op zondag is de filezwaarte vergelijkbaar met voor covid.
Laten we ook even kijken naar de verkeersprestatie, namelijk het totale aantal kilometers dat alle voertuigen samen dagelijks afleggen op de Vlaamse snelwegen. Onderstaande grafiek geeft weer hoe de verkeersprestatie schommelt over de dagen van de week. De resultaten van 2023 worden vergeleken met de resultaten van 2022.
Op werkdagen is de verkeersprestatie van het autoverkeer duidelijk hoger op vrijdag, terwijl het vrachtverkeer de hoogste waardes heeft op dinsdag, woensdag en donderdag. In 2023 in de verkeersprestatie aangegroeid ten opzichte van 2022 en die groei was op alle dagen van de week ongeveer even groot. Het vrachtverkeer kende geen toename, eerder een kleine afname tijdens de werkdagen.
