Rapport Verkeersindicatoren Snelwegen Vlaanderen 2022

Hoewel het verkeer fors aangroeide in 2022, reed er nog altijd 4 % minder verkeer op de Vlaamse snelwegen dan voor de coronacrisis. Tegelijk was de filedruk, vooral vanaf september, weer helemaal terug. Al hing veel af van het tijdstip en de regio. De ochtendfiles waren in 2022 nog altijd iets minder zwaar dan in 2019, het laatste jaar voor de pandemie. Maar in de avond schoot de filebarometer in het najaar met 10 % de hoogte in. Dat was vooral het gevolg van de zware files op de snelwegen in de regio Antwerpen.

4% minder verkeer dan voor corona 

  • In heel 2022 registreerde het Verkeerscentrum ruim 4% minder verkeer op de Vlaamse snelwegen dan voor corona. 
  • Op werkdagen was er maar liefst 6,8% minder autoverkeer dan in 2019. Wellicht als gevolg van de inburgering van het telewerken. Dat telewerken zou trouwens kunnen verklaren waarom de afname van het autoverkeer groter is op de snelwegen in Brussel (veel kantoorwerk) dan in Antwerpen (industrie en haven). Zie de grafiek hieronder.
  • Er reed op weekdagen wel 1,6% meer vrachtverkeer, maar in het weekend lag dat 3,5% lager. Een deel van het vrachtverkeer heeft zich dus verschoven naar de week.
Grafiek verkeersprestatie autoverkeer in Antwerpen en Brussel.

Antwerpse ring het drukst 

De algemene vaststelling van minder verkeer geldt niet voor alle snelwegen. Bijvoorbeeld op de E34 (Antwerpen - Knokke), de R2 (Antwerpse haven) en de E19 (Antwerpen - Breda) was het drukker dan voor corona. Wellicht als gevolg van de groei van het vrachtverkeer. 

  • De zone tussen Berchem en Antwerpen-Oost op de Antwerpse buitenring verwerkte het meeste verkeer: gemiddeld 130.000 voertuigen per werkdag. De R1 was goed voor de acht drukste snelwegzones van Vlaanderen. 
  • Op de Brusselse ring was het het drukst tussen Wemmel en UZ Jette op de buitenring: gemiddeld 101.000 voertuigen. Ondanks die lagere intensiteit kampte de R0 wel met de hoogste verzadiging, namelijk tussen UZ Jette en Zellik

Avondfiles pieken, maar niet overal 

Na een eerder rustige eerste jaarhelft lieten de files zich vanaf september 2022 plotseling weer in alle hevigheid voelen. 

  • De gemiddelde ochtendfile op jaarbasis was 130 km lang (versus 155 km in 2019). 
  • De gemiddelde avondfile lag met 117 km in lijn met de 119 km in 2019. 

Maar de evolutie van de filezwaarte (het product van de filelengte en de fileduur) zegt veel meer. Van september tot en met december waren de ochtendfiles gemiddeld iets minder zwaar dan in dezelfde periode in 2019. De avondspitsen in het najaar vielen daarentegen 10% zwaarder uit. 

Op dagniveau was er een daling van de filezwaarte in Brussel, maar een stijging in Antwerpen. Als we kijken naar de dagdelen, zien we dat de Antwerpse avondspitsen alle records braken in het najaar van 2022. Vaak vormden er zich al in de vroege namiddag lange files. Daar speelde het effect van hinder door de Oosterweelwerken en de kapotte brugvoeg op het viaduct van Merksem. 

In vergelijking met 2012 steeg de filezwaarte in de avond in Antwerpen met een forse 120%. De ochtendspitsen in Brussel waren in tien jaar tijd nooit zo rustig als vorig jaar (met uitzondering van de coronajaren 2020 en 2021).

Grafiek filezwaarte in Vlaanderen, Antwerpen en Brussel.