Hakhoutbeheer op Vlaamse wegen van november tot maart

Van november tot maart voeren het Agentschap Wegen en Verkeer en De Vlaamse Waterweg nv weer hakhoutbeheer uit langs gewestwegen, autosnelwegen en waterwegen in Vlaanderen. Hakhoutbeheer is een eeuwenoude en alternatieve vorm van beheren van bomen en struiken. De bomen worden daarbij afgezaagd tot een hoogte van 10 tot 20 centimeter boven de grond. In de daaropvolgende seizoenen zullen ze opnieuw uitschieten. 

Waarom hakhoutbeheer?

Naarmate bomen en struiken hoger en ouder worden, nemen de risico’s voor de verkeersveiligheid toe. Hoge bomen vangen veel wind en ze kunnen omwaaien of afbreken en op de weg vallen. Doordat ze zo dicht bijeen staan, hebben ze bovendien de neiging om naar buiten te groeien, naar het licht toe. De bomen aan de wegzijde hellen dus vaak over en dreigen op termijn op de weg te vallen. Ook zware takken kunnen afbreken en op de weg terecht komen, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden.

Daarom is het noodzakelijk dat de houtkanten in de bermen goed beheerd worden. Dat gebeurt met hakhoutbeheer. Daarbij worden de bomen afgezaagd op een 10 tot 20 centimeter boven de grond, waarna uit de stronken weer nieuwe scheuten zullen ontstaan. Het wortelstelsel blijft immers leven. Elke 10 tot 20 jaar wordt de ingreep herhaald. Zo krijgen we houtkanten die vooral uit bomen bestaan met een groot wortelstelsel, maar met jonge, niet te dikke stammen die ook niet te hoog uitgroeien. De houtkant blijft zijn functie behouden, maar ook de verkeersveiligheid is gegarandeerd.

Goed voor de biodiversiteit

De wegbermen zijn uitgegroeid tot belangrijke leefgebieden en verbindingsassen voor een rijke fauna en flora. Allerlei plant- en diersoorten, zoals vogels, kevers en spinnen maken gebruik van de beschutting en bescherming, of vinden er voedsel. Voor vleermuizen vormen de houtkanten belangrijke oriëntatie-assen in het landschap. Het terugsnoeien van de bomen en struiken lijkt dan ook op het eerste gezicht zeer drastisch en nadelig voor de fauna en flora die erin voorkomt. Maar schijn bedriegt.

Door gefaseerd te werken, ontstaat een afwisseling van jongere en oudere segmenten. Sommige planten en dieren hebben een voorkeur voor licht en warmte, Ze leven vooral in de pas gekapte stukken. Andere soorten houden vooral van de donkere, oudere stukken. Bij het hakhoutbeheer worden zones opgeknipt in meerdere korte segmenten van maximaal 500 meter lang. Zo zal een gehakte zone alweer volop uitschieten voor het volgende stuk in de buurt wordt aangepakt enkele jaren later. Door een combinatie van jongere en oudere begroeiing ontstaat er meer variatie en vinden meer planten en dieren een geschikt plekje. 

Geen effect op geluidsniveau

Door het inkorten van de beplanting zijn de weg en het verkeer meer zichtbaar. De ingreep heeft echter geen invloed op het geluidsniveau van een nabijgelegen weg. Beplanting heeft slechts een beperkt effect op geluidsdemping en houdt enkel geluid tegen als het gaat om een zeer dichte groene beplanting van enkele tientallen meters breed die gesloten is van bodem tot kruin.