Van november tot maart voert het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) weer hakhoutbeheer uit langs de gewestwegen en autosnelwegen. Hakhoutbeheer is een eeuwenoude en alternatieve vorm van beheren van bomen en struiken. De bomen worden daarbij afgezaagd op een tien- à twintigtal centimeter boven de grond. In de volgende seizoenen schieten ze opnieuw uit.
Waarom hakhoutbeheer?
Naarmate bomen en struiken hoger en ouder worden, nemen de risico’s voor de verkeersveiligheid toe. Hoge bomen vangen veel wind en ze kunnen omwaaien of afbreken en op de weg vallen. Doordat ze zo dicht bijeen staan, hebben ze bovendien de neiging om naar buiten te groeien, naar het licht toe. De bomen aan de wegzijde hellen dus vaak over en dreigen op termijn op de weg te vallen. Ook zware takken kunnen afbreken en op de weg terecht komen, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden.
Daarom is het noodzakelijk dat de houtkanten in de bermen goed beheerd worden. Dat gebeurt met hakhoutbeheer. Daarbij worden de bomen afgezaagd op een tien- à twintigtal centimeter boven de grond, waarna uit de stronken weer nieuwe scheuten ontstaan. Het wortelstelsel blijft immers leven. Elke 10 à 20 jaar wordt de ingreep herhaald. Zo krijgen we houtkanten die vooral uit bomen bestaan met een groot wortelstelsel, maar met jonge, niet te dikke stammen die ook niet te hoog uitgroeien. De houtkant blijft zijn functie behouden, maar ook de verkeersveiligheid is gegarandeerd.
Goed voor de biodiversiteit
De wegbermen zijn uitgegroeid tot belangrijke leefgebieden en verbindingsassen voor een rijke fauna en flora. Allerlei plant- en diersoorten, zoals vogels, kevers en spinnen maken gebruik van de beschutting en bescherming, of vinden er voedsel. Voor vleermuizen vormen de houtkanten belangrijke oriëntatie-assen in het landschap. Het terugsnoeien van de bomen en struiken lijkt dan ook op het eerste gezicht zeer drastisch en nadelig voor de fauna en flora die erin voorkomt. Maar wat zijn de effecten op langere termijn? Daar is het verhaal meer genuanceerd.
Door gefaseerd te werken ontstaat een afwisseling van jongere en oudere segmenten. Sommige planten en dieren hebben een voorkeur voor licht en warmte, en vinden we vooral in de pas gekapte stukken. Andere soorten houden vooral van de donkere, oudere stukken. Bij het hakhoutbeheer knipt AWV langere wegzones op in meerdere korte segmenten. Zo schiet een bepaalde zone waar al gehakt werd opnieuw uit voor het volgende stuk wordt aangepakt, enkele jaren later. Door een combinatie van jongere en oudere begroeiing ontstaat er meer variatie en vinden meer planten en dieren een geschikt plekje.
AWV laat zich adviseren door INBO, het onafhankelijk onderzoeksinstituut van de Vlaamse overheid. Zo wordt het hakhoutbeheer ook wetenschappelijk onderbouwd.
Geen effect op geluidsniveau
Door het inkorten van de beplanting zijn de weg en het verkeer meer zichtbaar. De ingreep heeft echter geen invloed op het geluidsniveau van een nabijgelegen weg. Beplanting heeft slechts een beperkt effect op geluidsdemping en houdt enkel geluid tegen als het gaat om een zeer dichte groene beplanting van enkele tientallen meters breed die gesloten is van bodem tot kruin.
Overzicht hakhoutbeheer
Waar is deze winter hakhoutbeheer gepland? Meer informatie over waar en wanneer het hakhoutbeheer plaatsvindt op wegen in uw buurt leest u op wegenenverkeer.be/hakhoutbeheer.