Hoewel het verkeer fors aangroeide in 2022, rijdt er nog altijd 4% minder verkeer op de Vlaamse snelwegen dan voor de coronacrisis. Tegelijk is de filedruk, vooral sinds september, weer helemaal terug. Al hangt veel af van het tijdstip en de regio. De ochtendfiles zijn nog altijd iets minder zwaar dan in 2019, het laatste jaar voor corona. Maar in de avond schoot de filebarometer in het najaar met 10% de hoogte in. Dat is vooral het gevolg van de zware Antwerpse files. De cijfers staan in het nieuwe jaarrapport van het Vlaams Verkeerscentrum.
4% minder verkeer dan voor corona
-
In heel 2022 registreerde het Verkeerscentrum ruim 4% minder verkeer op de Vlaamse snelwegen dan voor corona.
- Op werkdagen was er maar liefst 6,8% minder autoverkeer dan in 2019. Wellicht als gevolg van de inburgering van het telewerken. Dat telewerken zou trouwens kunnen verklaren waarom de afname van het autoverkeer groter is op de snelwegen in Brussel (veel kantoorwerk) dan in Antwerpen (industrie en haven). Zie de grafiek hieronder.
- Er reed op weekdagen wel 1,6% meer vrachtverkeer, maar in het weekend lag dat 3,5% lager. Een deel van het vrachtverkeer heeft zich dus verschoven naar de week.
Antwerpse ring het drukst
De algemene vaststelling van minder verkeer geldt niet voor alle snelwegen. Bijvoorbeeld op de E34 (Antwerpen – Knokke), de R2 (Antwerpse haven) en de E19 (Antwerpen -Breda) was het drukker dan voor corona. Wellicht als gevolg van de groei van het vrachtverkeer.
- De zone tussen Berchem en Antwerpen-Oost op de Antwerpse buitenring verwerkt het meeste verkeer: gemiddeld 130.000 voertuigen per werkdag. De R1 is goed voor de acht drukste snelwegzones van Vlaanderen.
- Op de Brusselse ring is het het drukst tussen Wemmel en UZ Jette op de buitenring: gemiddeld 101.000 voertuigen. Ondanks die lagere intensiteit kampt de R0 wel met de hoogste verzadiging, namelijk tussen UZ Jette en Zellik.
Avondfiles pieken, maar niet overal
Na een eerder rustige eerste jaarhelft lieten de files zich vanaf september 2022 plotseling weer in alle hevigheid voelen.
- De gemiddelde ochtendfile op jaarbasis was 130 km lang (versus 155 km in 2019).
- De gemiddelde avondfile lag met 117 km in lijn met de 119 km in 2019.
Maar de evolutie van de filezwaarte (het product van de filelengte en de fileduur) zegt veel meer. Van september tot en met december waren de ochtendfiles gemiddeld iets minder zwaar dan in dezelfde periode in 2019. De avondspitsen in het najaar vielen daarentegen 10% zwaarder uit.
Op dagniveau is er een daling van de filezwaarte in Brussel, maar een stijging in Antwerpen. Als we kijken naar de dagdelen, zien we dat de Antwerpse avondspitsen alle records braken in het najaar van 2022. Vaak vormden er zich al in de vroege namiddag lange files. Daar speelt het effect van de Oosterweelwerken en de kapotte brugvoeg op het viaduct van Merksem.
In vergelijking met 2012 steeg de filezwaarte in de avond in Antwerpen met een forse 120%. De ochtendspitsen in Brussel waren in tien jaar tijd nooit zo rustig als vorig jaar (met uitzondering van de coronajaren 2020 en 2021).
De Vlaamse overheid is op verschillende fronten actief om duurzaam vervoer verder aan te moedigen en zo de files tegen te gaan. "We willen de modal shift stimuleren zodat meer mensen kiezen voor duurzame vervoersmiddelen, want dat is de oplossing voor het fileleed waarmee de Vlaming vandaag geconfronteerd wordt. Denk aan de fiets, het openbaar en collectief vervoer of de deelsystemen. De laatste jaren zijn er diverse vervoersopties bijgekomen en dat zal alleen maar blijven toenemen. Om hierop te anticiperen, investeren we fors in de uitrol van Hoppinpunten waar we die verschillende vervoersopties samenbrengen. Zo kan de reiziger deze op een vlotte manier combineren”, aldus Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken. “Ook inzake logistiek willen we een omslag naar spoor en water realiseren. Want elke vracht die niet langer over de weg moet, draagt bij tot vlotter verkeer en een gezonder milieu. Ik reik dan ook de hand naar bedrijven om samen verder werk te maken van die noodzakelijke modal shift.”
U kunt zelf steeds de indicatoren online raadplegen (in grafiek, in tabel of op kaart) via de zoekfunctie op www.verkeerscentrum.be/data. Maandelijks laadt het Verkeerscentrum daar de meest recente nieuwe meetdata op.