Op woensdag 20 mei heeft Stad Antwerpen de Brabantstunnel in gebruik genomen onder het vernieuwde Operaplein. De tunnel kreeg de naam van de zussen Jeanne en Jos Brabants, Antwerpse boegbeelden uit de balletwereld. Met de openstelling van de nieuwe tunnel kwam er een einde aan de “knip van de Leien”, ingevoerd in juni 2017. Het is bijgevolg opnieuw mogelijk om de Antwerpse binnenstad met de auto te doorkruisen van noord naar zuid (en omgekeerd). De Brabantstunnel wordt de klok rond vanuit het Vlaams Verkeerscentrum bewaakt met 32 camera's.
De Brabantstunnel bestaat uit twee tunnelkokers. Elk daarvan is (inclusief de hellingen aan de tunnelmonden) 550 meter lang. Daarnaast is er ook een ruime ondergrondse parking op 3 niveaus. De parking zal echter pas in het najaar van 2020 opengaan. Bij de inritten van de tunnel zijn er twee rijstroken, waarvan er één als voorsorteerstrook naar de ondergronds parking leidt. In de tunnel zelf rijdt het verkeer over één rijstrook. Om een constante doorstroming te garanderen is de toegelaten maximumsnelheid 30km/u. In beide tunnelkokers is voorzien in trajectcontrole. Voertuigen die de tunnel willen inrijden mogen niet hoger zijn dan 2m90. De hoogte van alle voertuigen wordt automatisch digitaal gecontroleerd bij de tunnelmonden. Wanneer een te hoog voertuig aanrijdt, wordt de bestuurder meteen verwittigd met een waarschuwingsboodschap op een scherm.
Het Vlaams Verkeerscentrum staat in voor de bewaking van de nieuwe tunnel en het veilig gebruik ervan. De operatoren in de controlezaal maken daarvoor gebruik van 32 camera’s die de situatie in de tunnel de klok rond monitoren. Op dynamische tekstborden bij de tunnels kunnen de operatoren boodschappen afficheren. Bij nood kunnen ze via een omroepsysteem ook waarschuwingsboodschappen sturen naar al wie zich in de tunnel bevindt.
Bij de bouw ging er veel aandacht naar veiligheid. Bij rook of brand gaat de tunnel dicht. Het verkeer wordt dan tegengehouden met slagbomen en verkeerslichten. Een vluchtkoker (tussen de twee tunnelkokers) en noodtrappen naar bovengrondse uitgangen garanderen een vlotte evacuatie. Er is uitgebreid blusmateriaal aanwezig, waaronder een sprinklerinstallatie, noodtelefoons en wateraansluitingen voor de brandweer. In geval van brand in de ondergrondse parkeerplaats zullen speciale branddekens van het plafond naar beneden vallen. Door de grote ruimte op die manier te compartimenteren, kan het vuur beter bestreden worden.
Tunnel op historische site
Bijzonder is de aanwezigheid van een archeologische site in de Jeanne Brabantstunnel, de koker met verkeer van noord naar zuid. Daar zijn aan de kant van de Italiëlei immers nog de resten te zien van de originele Spaanse stadsomwalling uit de 16e eeuw, die opengelegd werden tijdens de graafwerken voor de tunnel. Ze werden bestudeerd, gerenoveerd en mooi geïntegreerd in de nieuwe infrastructuur.
