Een calamiteitenroute is een lokale omleidingsroute die gebruikt wordt als een snelweg voor langere duur versperd is of volledig afgesloten moet worden, bijvoorbeeld naar aanleiding van een ernstig incident met een lange afhandeltijd. De omleidingsroute vertrekt doorgaans op de laatste afrit van de snelweg voor de versperring/afsluiting en leidt via het onderliggende wegennet naar de eerste oprit na de versperring/afsluiting, waar de weggebruikers hun rit weer kunnen voortzetten op snelwegniveau.
Een calamiteitenroute is bewegwijzerd met vaste gele verkeersborden met daarop een zwarte letter. Van zodra een calamiteitenroute actief wordt, deelt het Verkeerscentrum de calamiteitenroute mee in zijn verkeersinformatie, alsook welke routeletter de weggebruikers moeten volgen om de omleiding te volgen. Vanaf de afrit worden ze dan via wegen in de buurt van de snelweg omgeleid naar de volgende oprit, waar ze terug de snelweg op kunnen rijden om hun weg op snelwegniveau te vervolgen. Ze hoeven daarvoor alleen de gele borden met de zwarte routeletter te volgen.
F-bord calamiteitenroute
Een voorbeeld: E313 richting Hasselt volledig versperd in Grobbendonk.
Het verkeer moet de snelweg verlaten via afrit 19 Massenhoven en de gele borden van de calamiteitenroute met letter “F” volgen. Bij oprit 20 Herentals-West wordt het verkeer weer op de snelweg richting Hasselt gebracht.
Elke snelweg heeft per rijrichting een eigen routeletter toegewezen gekregen. Dat betekent dat elk omleidingstraject tussen twee op- en afrittencomplexen op die snelweg in dezelfde rijrichting dezelfde letter draagt. In het voorbeeld van de E313 zal dus ook de omleiding tussen bijvoorbeeld Geel-Oost en Ham richting Hasselt de letter "F" hebben.