In de zes belangrijkste Vlaamse tunnels gebeuren jaarlijks zo’n 200 ongevallen en 180 incidenten (vooral pechgevallen en ladingsverlies). Ze zijn in eerste instantie nefast voor de verkeersveiligheid, maar brengen vaak ook schade toe aan de tunnelinfrastructuur. Met een nieuwe campagne “Tunnelreflex” bij snel- en gewestwegen en op sociale media wil het Agentschap Wegen en Verkeer weggebruikers informeren over veilig rijgedrag in tunnels.
Eén van de belangrijkste oorzaken van ongevallen in een tunnel is niet voldoende afstand houden ten opzichte van de voorligger. Nochtans is een veilige volgafstand in acht een gemakkelijke maatregel om veiliger te rijden. Zeker in tunnels, waar de zichtbaarheid en ruimte sowieso beperkt zijn, is het essentieel dat weggebruikers voldoende afstand houden van elkaar. De campagne lanceert daarom het begrip “tunnelreflex”: wie in een tunnel binnenrijdt, moet onmiddellijk de reflex hebben om meer afstand houden van zijn voorligger.
Onvoldoende afstand houden vergroot het risico op een ongeval. Als je voorligger plots in de remmen gaat voor een onverwacht obstakel of de staart van een file, is de kans reëel dat je niet tijdig meer kunt reageren en betrokken raakt in een kopstaartaanrijding. In een tunnel kunnen de gevolgen ernstig zijn. De tunnelkoker kan volledig geblokkeerd raken. Bij zware aanrijdingen kunnen voertuigen in brand schieten. Het is vaak ook moeilijker voor de hulpdiensten om ter plaatse te geraken in een tunnel. En de ruimte in de tunnel voor hulpverlening is vaak zeer beperkt.
In 2019 zijn er verscheidene kopstaartaanrijdingen gebeurd in de Beverentunnel op de R2 in het Antwerpse havengebied. Monitoring van die ongevallen toont aan dat het steeds gaat om ongevallen in de staart van de files die ontstaan op piekmomenten met druk verkeer. Wanneer er dan net na de tunnel file ontstaat, vertraagt ook het verkeer in de tunnel zelf. Door de tunnelomgeving merkt aankomend verkeer die file echter vaak te laat op, met aanrijdingen tot gevolg. Om de situatie in de Beverentunnel aan te pakken, voerde het Agentschap Wegen en Verkeer een systeem van automatische tunneldosering in. Bij filevorming in de tunnel wordt (tijdelijk) het aantal beschikbare rijstroken beperkt om de staart van de file uit de tunnel te halen. De file vormt zich dan niet meer in de tunnel maar ervoor, terwijl het verkeer wel nog vlot door de tunnel kan blijven rijden. Een bijkomende “tunnelreflex” van de weggebruikers kan de situatie nog verbeteren.
De zes belangrijkste tunnels in Vlaanderen zijn: Kennedytunnel, Craeybeckxtunnel, Beverentunnel, Tijsmanstunnel, Vierarmentunnel en Liefkenshoektunnel.